Cristo da Cadea

Se un se adentra na igrexa de Santa María de Neda e se achega ao altar, pode aínda ver unha figura misteriosa, unha talla gótica encadeada. Trátase do coñecido Cristo da Cadea. A miña avoa sempre me contaba unha historia sobre el, que á súa vez a ela contáralla a súa avoa, e así sucesivamente. Non sei exactamente cando ocorreron os feitos que estou a punto de relatar, pero ben sei que todos eles son certos.

A historia comeza cun ambiente tranquilo, nunha mañá tranquila na que todos en Neda actuaban con tranquilidade, hai xa moito moito tempo. Pero algo quebrou a paz naquel lugar. Escapando das persecucións anglicanas, o capitán inglés John Dutton chegou á vila. Non sabía onde se atopaba, non sabía nin sequera como chegara alí. O seu barco navegara e navegara durante días ata que finalmente albiscou a terra firme, e alí, en Neda, foi onde desembarcou.

Cristo da Cadea

Ninguén sabía quen era aquel misterioso home que falaba aquela lingua tan estraña. Toda a vila retorcíase buscando de onde viñera. O capitán Dutton non deixaba de preguntar onde estaba a Igrexa, necesitaba por enriba de todo chegar a ela. "É unha cuestión de vida ou morte", pensaba. Tiña un aspecto nobre, boas roupas, aínda que un pouco desaliñado. O capitán levaba con el dúas figuras, pero a avoa da avoa da avoa da miña avoa contaba que, sendo unha nena ben pequena, lembraba que unha delas era a máis curiosa; era esa mesma figura a que hoxe en día está no altar: o Cristo da Cadea. A outra tratábase dunha Virxe un tanto peculiar rodeada dun montón de anxos. Cando o capitán deuse conta de que todo o mundo miraba aquela reliquia, tapouna cun pano vello. Xusto entón, todos na vila déronse conta de que aquel Cristo era valioso, polo menos para o capitán. O que non sabían era que aquela talla, aquelas dúas tallas, foran as que fixeran que aquel home tivese que escapar de Inglaterra. O seu veciño denunciárao por ser católico e as autoridades levábano perseguindo demasiado tempo, posto que o capitán decidiu escapar lonxe: cruzar aquela inmensidade azul que tiña diante.
Cando ao fin atopou a Igrexa, falou con dificultade co cura e chegaron ao acordo de que este gardaría as pezas relixiosas ata que o home marchara. A pesares disto, ante a posible chegada dos anglicanos a Neda, decidiron que unha -o Cristo- quedaríase na Igrexa de Santa María, mentres que a Virxe gardaríase no mosteiro do Couto. A avoa da avoa da avoa da miña avoa afirmaba que ninguén soubo que pasara cas figuras ata moito tempo despois daquelo.

Pasaban os días e a xente non facía máis que falar sobre aquela personaxe tan curiosa que agora paseaba pensativo pola Rúa Real, dun extremo ao outro, sen parar. Aquela figura misteriosa que era o capitán. Entre a xente do momento falábase que era un preso, que roubara aquelas pezas e que tiña que marchar da vila. Non deixaban de preguntarlle ao cura, que prometera non soltar palabra sobre o Cristo e sobre a Virxe. Os nenos e as nenas, sen atreverse a dirixirlle a palabra, corrían detrás do capitán para intentar comprender quen era aquela triste figura. "É un home un tanto especial", dicían sempre tódalas nais, ocultando que se sentían algo atraídas por aquela sombra tan misteriosa.

Pero un bo día, xa pasadas unhas semanas, o capitán desapareceu e nunca xamais volveuse a saber del na vila de Neda. As xentes da época quedaron un tanto decepcionadas por non saber de quen se trataba, pero pronto pasou o misterio e a vila volveu a ser tan tranquila coma antes. Uns meses despois da marcha do capitán Dutton, o cura, preguntándose por que marchara sen recoller as súas pezas, sacou á luz o Cristo e colocouno sobre o altar. Aquelo fixo revivir o misterio por uns cantos días, pero pronto volveuse á normalidade. A avoa da avoa da avoa da miña avoa perdera a pista da Virxe Inglesa e pronto esqueceuse dela. Pero a normalidade de Neda volveu a esnaquizarse unha mañá: o Cristo desaparecera do altar. O cura, tremendamente enfadado, chamou a todo o pobo pensando que alguén o roubara, pero xa ninguén lembraba a historia daquela figura que meses atrás traera un capitán inglés. Todos os nedenses buscaron a peza, buscaron e buscaron, e cando xa pensaban que non a atoparían xamais, unha nena, xogando ca area da praia, atopouno. Estaba mollado e sucio, e levouno á súa casa. Limpouno con coidado e durante uns días xogou con el coma se fose a súa boneca preferida, pero pronto cansouse. Foi entón cando o Cristo foi devolto á Igrexa de Santa María. Aquel suceso repetíase constantemente: tódolos días o Cristo aparecía na praia, coma se o levase o mar ata alí. Ninguén entendía como, e pouco a pouco comezaron a pensar que a peza estaba maldita. O cura, sempre negando aquelas faladurías, encadeou o Cristo ó altar para que non se movese e, dende aquel momento, o Cristo xamais volveu a aparecer na praia.

Praia de Neda

Contaban os maiores de Neda que aquel Cristo quería volver á súa terra co seu capitán, quen cruzara o mar para regresar a Inglaterra. Por iso, tódalas noites escapaba e sen que ninguén o vise, botábase ao mar e acababa na area polas correntes. Moito tempo máis tarde, descubiuse que John Dutton -agora Juan Dutton o Vello- exiliárase en Viveiro. O seu fillo construíu un pazo -o pazo de Grallal- e nunca xamais, nin pai nin fillo, se preocuparon por ningunha das dúas pezas. Hoxe en día, o Cristo da Cadea segue ca idea de volver a Inglaterra, e din que se te achegas con coidado ó altar da Igrexa de Santa María de Neda, podes aínda escoitar a voz daquel mariñeiro inglés que andaba a percorrer as rúas da vila pensando.